Jesteś tutaj: SZKOLENIA

SZKOLENIA

KURS PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WERSJA NR 1

1. Czym jest przedsiębiorczość?

Funkcjonują dwa różne ujęcia, w jakich definiowana jest przedsiębiorczość: w ujęciu teorii ekonomii i w ujęciu przedmiotowym w obrębie, których istnieje bardzo wiele różnych definicji.

W teorii ekonomii wyróżnić warto trzy elementarne definicje. W pierwszej, przedsiębiorczość definiowana jest, jako swoista forma pracy lub czwarty z czynników produkcji (oprócz pracy, kapitału i ziemi), który inaczej jest nazywany „zarządzaniem i organizacją”. Druga ujmuje przedsiębiorczość, jako swoisty atrybut wyróżniający działanie ukierunkowane na zapewnienie racjonalnej i efektywnej koordynacji zasobów gospodarczych firmy. Trzecia definicja określa ją, jako pewien zespół cech charakteru czy osobowości oraz konkretne zachowania człowieka głównie, jako wyróżnik osoby przedsiębiorcy. W ujęciu przedmiotowym przedsiębiorczość ujmuje się albo, jako pewne aktywne działania w obrębie gospodarki, jak np. prowadzenie przedsiębiorstwa czy firmy. Albo też, jako swoisty zespół cech psychicznych, jakie warunkują o byciu dobrym przedsiębiorcą, a co w praktyce oznacza osiąganie sukcesów w działalności gospodarczej – np. w prowadzeniu przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorczość może być rozpatrywana w dwóch ujęciach: w ujęciu atrybutowym - jako cechę i w ujęciu procesowym, czyli jako proces.

W ujęciu atrybutowym przedsiębiorczość oznacza z kolei pewien zespół cech, jakie charakteryzują osobę, a bardziej określony sposób zachowania i postępowania człowieka. Wyróżniają je cechy, takie jak: aktywność i dynamizm, umiejętność adaptacji do zmiennych kondycji, zdolność postrzegania i wykorzystywania potencjalnych szans i okazji, gotowość do podejmowania ryzyka oraz działanie wyróżniające się innowacyjnością i motoryką. Jako proces z kolei, przedsiębiorczość oznacza metodyczny proces złożony z kolejnych etapów, który jest skoncentrowany, optymalnie dla danych kondycji, na wykorzystanie innowacyjnego konceptu w celu generowania maksymalnych korzyści na rynku, uwzględniając istnienie potencjalnego ryzyka. Proces ten składa się z trzech elementów: Szansy, Zasobów i Zespołu. Najpierw konieczne jest rozpoznanie szansy na rynku, jako fundamentu całego procesu, która następnie generuje działania, umożliwiające jej wykorzystanie. Potem konieczne jest utworzenie Zespołu, złożonego z ludzi posiadających określone kwalifikacje, doświadczenie, motywację, zaangażowanie, umiejętność pracy w zespole, a także samodzielność i kreatywność. Ostatni etap to pozyskanie odpowiednich Zasobów.

Reasumując, przedsiębiorczość to zdolność jednostki do pomnażania kapitału poprzez twórcze podejmowanie i rozwiązywanie innowacyjnych problemów, jaka krystalizuje się w formie innowacji, kompetencji rekognicji i wykorzystania nadarzających się okazji, unikania zagrożeń oraz elastycznej adaptacji do zmiennych kondycji. To także kompetencja człowieka do kreowania nowych, a następnie zaspokajania potrzeb swoich i własnych niezależnie od kondycji otoczenia. Człowiek przedsiębiorczy poprzez to stanowi filar, na którym opiera się gospodarka rynkowa. Musi on wyróżniać się także zdolnością do kreatywnego doskonalenia pomysłów i postawą rozwojową. Przedsiębiorczość jest, więc niejako swoistą sztuką radzenia sobie w różnych sytuacjach, skutkującą pomnażaniem dóbr czy efektywnym gospodarowaniem zasobami. W ujęciu przedmiotowym przedsiębiorczość to także aktywne działania w obrębie gospodarki, takich jak np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej – przedsiębiorstwa czy firmy. Warto jeszcze wspomnieć o definicji M. J. Dollingera, w której wskazując na wspólne elementy wszystkich definicji – uznaje, że przedsiębiorczość to – cytując: […] kreacja innowacyjnej organizacji gospodarczej (lub sieci takich organizacji) w celu czerpania zysków przez rozwój i wzrost, przy akceptacji niepewności i ryzyka w prowadzonej działalności […]. A mówiąc kolokwialnie – to po prostu prowadzenie działalności gospodarczej i fakt bycia przedsiębiorcą, którego cechuje przedsiębiorczość.

Pamiętaj, że – każdy człowiek może być przedsiębiorczy! Należy odkrywać i rozwijać w sobie cechy człowieka przedsiębiorczego!

2. Kto to jest przedsiębiorca i czym się wyróżnia?

W polskim systemie prawnym funkcjonuje wiele różnych definicji przedsiębiorcy.

Definicję elementarną z pewnością stanowi ta, zawarta w kodeksie cywilnym, według której – cytując: […] przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 §1 prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową […]. Rozwijając tę definicję, można powiedzieć, zatem że jest to pewien podmiot, który bazując na konstytucyjnych gwarancjach czynnie partycypuje w życiu gospodarczym, podejmując tę partycypację na własne ryzyko i przyjmując za nią pełną odpowiedzialność prawną. Stanowi on centralną kategorię w publicznej legislacji gospodarczej. Przy czym, podmiot musi spełniać warunek konieczny, aby mógł być uznany za przedsiębiorcę, jakim jest prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorcę może stanowić jedynie osoby figurujące w rejestrze przedsiębiorców.

Przedsiębiorca to też osoba posiadająca kompetencje do estymacji ryzyka działalności gospodarczej, rozpoznawania i ewaluacji potencjalnych szans oraz zagrożeń, a także konstytuowania i prowadzenia własnej działalności gospodarczej, np. małej lub średniej firmy, a poprzez to tworzy nowe wartości (produkty, usługi), akceptowalne dla rynku. Do jego głównych funkcji zalicza się efektywne zarządzanie zasobami i podejmowanie decyzji kapitałowych. Czasem łączy on w sobie te dwie funkcje, a też dodatkowo trzecią – świadczenie pracy o wysokiej jakości. Z kolei jego trzy fundamentalne zadania to: zaistnienie na rynku, tworzenie wartości oraz zagwarantowanie przyszłości.

Przedsiębiorca musi wyróżniać się następującymi cechami, jak niżej.

To osoba, która podejmując ryzyko działalności gospodarczej w warunkach niepewności, jednocześnie osiąga zyski oraz podejmuje decyzje. To innowator i lider w danej gałęzi bądź branży, który organizuje i koordynuje gospodarowanie zasobami ekonomicznymi, a także podejmuje zobowiązania w imieniu firmy (kategoria wprowadzania innowacji). Decydujący głos, który rozstrzyga ostatecznie w grupowych procesach decyzyjnych oraz w kwestiach rozstrzygania o użyciu zasobów pomiędzy alternatywnymi zasobami. To także dostawca kapitału, czyli ten, który finansuje przedsięwzięcia i potrafi na swe pomysły pozyskać ów kapitał, z rozmaitych źródeł, nie koniecznie z własnej kieszeni. Ponadto – jest on menadżerem i nadzorującym, jako że zwykle sprawuje wszystkie funkcje zarządcze – planuje, motywuje i kieruje. A dwie ostatnie cechy to – primo właściciel przedsiębiorstwa – stanowi ono, zatem jego własność. I wreszcie secundo, to pracodawca i organizator czynników produkcyjnych, a zatem ktoś, kto zapewnia zatrudnienie, zatrudniając pracowników. Do cech dobrego przedsiębiorcy można ponadto zaliczyć:

siła przebicia, aktywność i dynamiczność;
umiejętność elastycznego planowania i umiarkowany optymizm
dobry organizator
silna psychika, niezależność, wytrwałość, odporność na niepowodzenia i wiara we własne pomysły;
otwarty na nowości, pomysłowość i kreatywność, zdolność ciągłego uczenia się i samorozwoju;
zdolności w zakresie kontaktów interpersonalnych i komunikatywność, dar przekonywania i mobilizowania;
umiejętność właściwej ewaluacji ludzi;
zdrowie i energia

3. Co to jest przedsiębiorstwo, jakie ma funkcje i czym się charakteryzuje?

Przedsiębiorstwo to przede wszystkim elementarna jednostka organizacyjna, prowadząca działalność gospodarczą, autonomiczna pod względem prawnym, organizacyjnym, terytorialnym i ekonomicznym, której zakres obejmuje zasoby ludzkie, finansowe oraz materialne i niematerialne. Wyróżnia się trzy typy działalności, jaką może prowadzić przedsiębiorstwo: handlową, usługową lub produkcyjną. Działalność produkcyjna polega na wytwarzaniu dóbr materialnych (wytwory i produkty, bądź też ich pozyskiwaniu, np. przedsiębiorstwa przemysłowe, rolne, budowlane, produkcyjne itp. Działalność handlowa dotyczy handlu detalicznego i hurtowego produktami. Zaś usługowa – to świadczenie usług, takich jak np. spedycyjno – transportowe, finansowe, reklamowe, gastronomiczne, oświatowe, zdrowotne, turystyczne, hotelarskie, kulturalne i wiele innych. To też zespół osobowych, rzeczowych i finansowych zasobów gospodarczych, które są zorganizowane i skoordynowane w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Można też zdefiniować to pojęcie, jako zorganizowany przez przedsiębiorcę zespół pracy u środków materialnych, który działa w celu zaspokajania cudzych potrzeb przy uwzględnieniu ryzyka.

Charakterystyczne cechy przedsiębiorstwa to autonomiczność: prawna, ekonomiczna i organizacyjna. Do innych cech przedsiębiorstwa można zaliczyć następujące:

długotrwałość jego istnienia i okresu prowadzenia działalności
zdeterminowane zmierzanie do celu, jakim jest uzyskanie korzyści.
zdolność do samofinansowania
posiadanie zasobów finansowych
realizacja funkcji społecznych
autonomia decyzyjna
prowadzenie działalności na własne ryzyko.

Cechuje się ono również określonymi celami działalności. Do celów nadrzędnych zaliczamy przede wszystkim rozwój, przetrwanie oraz maksymalizację zysków i korzyści Do innych celów przedsiębiorstwa zaliczyć można m. in. poszerzanie zasięgu rynku zbytu, utrwalenie własnej pozycji na rynku, oraz osiąganie wartości niematerialnych, jak np. wysoka jakość, terminowość, solidność i rzetelność w świadczeniu usług, oferowanych produktów, itp.

Funkcje przedsiębiorstwa powstają wskutek usystematyzowanie szeregu czynności, jakie wykonuje ono prowadząc działalność, według rodzaju działań. Z tej racji ciężko jest dokonać jednolitego podziału funkcji i ich rodzajów, dlatego istnieje wiele różnych podziałów. Warto wspomnieć o obszernym podziale funkcji według M. Strużyckiego, który do elementarnych funkcji „rynkowych” przedsiębiorstwa zalicza funkcje, takie jak:

funkcja alokacyjna – czyli gospodarowanie zasobami w sposób pozwalający na maksymalizację dochodów i ugruntowanie dobrej pozycji rynkowej przedsiębiorstwa.
funkcja bilansowa – czyli bilansowanie wysokości ponoszonych kosztów i przychodów oraz adaptacja struktury asortymentowej produktów do potrzeb rynku.
Funkcja efektywnościowa – sposób organizacji procesów w przedsiębiorstwie umożliwiający mu osiąganie planowanych zysków przy jednoczesnym utrzymaniu pozycji rynkowej.
Funkcja weryfikacyjna - czyli ciągły proces konfrontacji wymagań rynku wobec produktów w zakresie ich jakości, użyteczności czy nowoczesności.
Funkcja informacyjna – wiąże się z aktywnym research’em w celu zbierania informacji, dostarczanych przez rynek, ich gromadzeniem i przetwarzaniem. Wzrost jej znaczenia współcześnie wynika ze wzrostem partycypacji przedsiębiorstwa w coraz to silniej konkurencyjnym środowisku.

To zaś łączy się z następnymi dwiema funkcjami, pełnionymi przez współczesne społeczeństwa, którymi są:

Funkcja motywacyjna – czyli wzajemna influencja producentów i konsumentów, w skutek której starania producentów skupiają się na dostarczaniu wyrobów wyższej jakości a po niższej cenie.
Funkcja kreacyjna – czyli wywierane w rezultacie wprowadzania nowych produktów aktywne oddziaływanie na konsumentów i producentów.

4. Jakie wyróżnia się formy organizacyjno – prawne prowadzenia działalności gospodarczej i przedsiębiorstw?

Forma organizacyjno – prawna przedsiębiorstwa jest ustalana przy jego założeniu, aczkolwiek istnieje możliwość jej zmiany w trakcie działalności. Czynniki rozstrzygające wybór formy stanowią: charakter działalności, wielkość przedsiębiorstwa, czy jest to działalność jednoosobowa czy ze wspólnikami oraz ich ilość, potencjalne opcje rozwoju przedsiębiorstwa. Elementarne jednostki prawno – organizacyjne przedsiębiorstw to: osoby fizyczne prowadzące działalność, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, nieposiadające osobowości prawnej. Zgodnie z tym wyróżniamy następujące formy działalności gospodarczej: jednoosobowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa państwowe oraz spółki. Najistotniejszą formą dla nas jest własność prywatna, która charakteryzuje się tym, że jej właścicielem jest osoba prywatna – bądź to osoba fizyczna bądź też prawna. Może ona przybierać dwojaką formę: jednoosobowej działalności gospodarczej lub też spółki. Poniżej omówione zostaną najistotniejsze z tych form.

Jednoosobowa działalność gospodarcza – jest prowadzona przez indywidualnego przedsiębiorcę we własnym imieniu oraz na własny rachunek. Są to najczęściej niewielkie podmioty o ograniczonym zakresie działania. Przy ich założeniu nie jest konieczne sporządzanie umowy ani aktu założycielskiego. Na osobie fizycznej, która jest jej właścicielem spoczywa pełna odpowiedzialność za jej funkcjonowania oraz majątkowa – całym swym majątkiem – za zobowiązania firmy. Brak również wymogów kapitałowych. Spółdzielnia to wolicjonalne i samorządne zrzeszenie dowolnej liczby członków, którzy posiadają własny kapitał i prowadzą wspólną działalność gospodarczą, społeczną lub oświatowo - kulturalną w interesie własnym. Przedsiębiorstwo państwowe to z kolei autonomiczny, samorządny i auto - finansujący się podmiot, których posiada osobowość prawną i działa w określonym celu, jak np. wydobycie danego surowca czy produkcja maszyn itp. Jego założyciele to naczelne lub terenowe organy administracji państwowej; także podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Jego organy stanowią: ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza oraz dyrektor. Fundacja to organizacja, której celem jest realizacja celów społecznie bądź gospodarczo użytecznych – jak np. ochrona zdrowia, nauka pomoc społeczna itp.… - i ustanawia ją fundator, ustalający jej statut i zarząd. Uzyskuje osobowość prawną po wpisaniu do rejestru fundacji. Stowarzyszenie to zaś wolicjonalne i samorządne zrzeszenie typu non – profit – w celach niezarobkowych. Może być powołane przez 15 osób, które wpierw ustalają statut, a następnie – dokonują rejestracji w sądzie. Podobnie – po dokonaniu wpisu do rejestru stowarzyszeń, uzyskuje osobowość prawną. Zarówno fundacja, jak i stowarzyszenie dla realizacji celów statutowych mogą również prowadzić działalność gospodarczą (tzn. zarobkową, a nie non – profit).

Spółki. Spółka to konwencjonalna komitywa osób oraz ich kapitałów, zawiązane w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Według prymarnie nadrzędnego podziału, spółki dzielimy na spółki cywilne oraz handlowe. Spółki handlowe dzielimy na dwie podkategorie: spółki osobowe, jakich których główne cechy to dyspozycja do nabywania we własnym imieniu praw, w tym prawa własności nieruchomości i innych praw rzeczowych, zaciągania zobowiązań, pozywania i bycia pozywaną; oraz spółki kapitałowe – zasadnicza różnica to fakt, że w odróżnieniu do spółek osobowych, posiadają one osobowość prawną, czyli kompetencję jednostki gospodarczej lub innej organizacyjnej do pełnienia funkcji podmiotu praw i obowiązków w stosunkach cywilnoprawnych. Do pierwszej kategorii zalicza się: spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe i komandytowo – akcyjne, zaś do drugiej: tzw. spółki z o.o., czyli z ograniczoną odpowiedzialnością, oraz spółki akcyjne.

5. Jakie są fundamentalne cechy, funkcje i zasady działania elementarnych rodzajów spółek cywilnych i prawa handlowego?

Spółkę cywilną można scharakteryzować w następujący sposób:

To spółka, którą reguluje Kodeks Cywilny (art. 860 – 875). Są to przepisy bardzo ogólnikowe i elastyczne, według których: może być utworzona tylko w celu prowadzenia działalności gospodarczej sensu stricte, bądź też w innych celach, jak np. zrealizowanie jednostkowej transakcji itp. To spółka osobowa, do jakiej zawarcie wymaga minimum dwóch przedsiębiorców w formie umowy pisemnej, która powinna determinować skonkretyzowane:

Cel (czy cele) gospodarczy spółki;
Podmioty stanowiące wspólników (wskazanie ich imion i nazwisk bądź pełnych nazw);
Oraz wkłady (kapitał) wspólników oraz ich wysokości – w postaci bądź to pieniężnej bądź też tzw. Aportów.

Majątek tej spółki ma specyfikę majątku łącznego. Owe wkłady w trakcie istnienia spółki – są niepodzielne, a co więc oznacza, iż są współwłasnością jednakowo każdego ze wspólników, jako współwłaścicieli. Z racji, iż jest ona spółką osobową, zobowiązuje każdego ze wspólników do jej prowadzenia i reprezentowania. Do jej utworzenia nie jest konieczny akt notarialny, z wyjątkiem, gdy wkład stanowi nieruchomość. Konsekwencje zawarcia umowy cywilnej stanowi wpis do rejestru przedsiębiorców każdego ze wspólników z osobna. Rolę wspólników mogą tu pełnić zarówno osoby fizyczne, jak i prawne oraz z tzw. „ułomną osobowością prawną”. Cechuje ją brak osobowości prawnej.

Fundamentalne rodzaje spółek handlowych – lub prawa handlowego, zaliczane do pierwszego typu, jakim są spółki osobowe, można scharakteryzować następująco:

Spółka jawna – jej regulacji dokonują przepisy Kodeksu spółek handlowych. W jej nazwie winno się zawrzeć: nazwiska bądź nazwy wspólników albo nazwisko, nazwę firmy jednego z nich, a ponadto również oznaczenie „spółka jawna” bądź w formie skrótu „sp.j.”. Celem jej założenia może być dowolne przedsięwzięcie gospodarczej i wymaga partycypacji minimum dwóch osób fizycznych lub prawnych. Inne cechy to: brak osobowości prawnej, akt założycielski - w formie umowy pisemnej, brak legislacji, co do wysokości kapitału zakładowego, brak organów, oraz domyślnie równy podział zysku, aczkolwiek mogą to zmieniać zapisy w umowie. Zostaje powołana do życia wraz z dokonaniem wpisu do rejestru. Wkłady mogą być zarówno w formie pieniężnej, jak i niepieniężnej. Majątek spółki to wkłady zarówno wniesione, jak i nabyte w czasie jej istnienia. Za zobowiązania spółki odpowiadają całym swym majątkiem tak samo wszyscy wspólnicy. Zasada subsydiarności – stanowi, że regulacja zobowiązań w pierwszej kolejności dokonywana ma być z majątku spółki, a dopiero później z majątku wspólników. Takie samo prawo do udziału w zyskach przysługuje jednakowo każdemu ze wspólników, niezależnie od rodzaju i wysokości wkładu.

Spółka partnerska – sp. osobowa utworzona w celu wykonywania wolnego zawodu. Odpowiedzialność jest tu oddzielna - każdy partner odpowiada tylko za swoje własne poczynania. Do utworzenia wymagana jest umowa w postaci aktu. Partnerami mogą być tylko i wyłącznie osoby fizyczne, posiadające uprawnienia do wykonywania następujących wolnych zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

Spółka komandytowa – sp. osobowa powołana w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez min. 2 wspólników – tu akurat aż dwóch rodzajów, czyli: komplementariusza, którym jest osoba prawna i komandytariusza – osoba fizyczna. Za zobowiązania odpowiada całym majątkiem każdy komplementariusz, ale tylko do wysokości sumy komandytowej.

Spółka komandytowo – akcyjna – to sp. osobowa utworzona w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez minimum dwóch wspólników, z których jeden to komandytariusz, jaki odpowiada bez ograniczenia za jej zobowiązania, a drugi to akcjonariusz, który nie odpowiada za zobowiązania. Dla tej spółki wymagany jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości 50.000zł. Wymagany jest statut w formie aktu notarialnego.

Główne rodzaje spółek handlowych zaliczane do drugiego typu, jakim są spółki kapitałowe, można scharakteryzować następująco:

Spółka akcyjna – rodzaj spółki kapitałowej – w pełni rozwiniętej, która po uzyskaniu wpisu do KRS uzyskuje osobowość prawną. Kapitał akcyjny spółki jest podzielony na akcje, które mogą być sprzedawane i kupowane (notowane) na giełdzie jednostkowym akcjonariuszom. Zysk podlega podziałowi wprost proporcjonalnie do wysokości posiadanych udziałów. Kapitał zakładowy jest złożony z wkładów założycieli, którzy otrzymują akcje. Wymagany jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości 500 000,00 zł. Jej organy to zarząd, rada nadzorcza i walne zgromadzenie.

I wreszcie ostatnią ze spółek kapitałowych, lecz najistotniejszą z punktu widzenia uczestnika tego kursu, stanowi tzw. – spółka z o. o., czyli z ograniczoną odpowiedzialnością – to zdeterminowane zapisami umowy zrzeszenie wspólnoty majątkowej kilku podmiotów (wspólników), tutaj nazywanych udziałowcami, jako że powstała ona z wkładów wniesionych przez podmioty ją tworzące, czyli właśnie tzw. – udziałów. Wymagana rejestracja w KRS, z tym tylko, że wraz z uzyskaniem wpisu do KRS, spółka uzyskuje tym samym osobowość prawną. Wymagany jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości 5000,000 zł, wkłady na jego pokrycie mogą być zarówno w postaci pieniężnej, jak i aportów (np. wkłady rzeczowe). Natomiast wymagana minimalna wartość nominalna udziału to 50,00 zł. Odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą tylko wspólnicy (akcjonariusze już nie) do wysokości wniesionego kapitału, oraz prezes, który ponosi pełną odpowiedzialność. Organy spółki z o.o. stanowi Zgromadzenie Wspólników, Zarząd, powoływany przez nie, oraz Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna, organ kontrolny nadzorujące pracę Zarządu (nie są one konieczne, choć spółka może posiadać obydwa te organy). Niewątpliwą zaletą spółki z o.o., jest z pewnością możliwość powstania jednoosobowej spółki z o.o., a także możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób bez statusu wspólnika, odejścia lub przyjęcia nowego wspólnika bez konieczności rozwiązywania spółki, oraz jej wysoka wiarygodność z racji kapitału spółki. Niska kwota kapitału, jaki trzeba wnieść przy założeniu, sprawia, że ta forma działalności jest jedną z najbardziej atrakcyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw.

6. Jakie są procedury rejestracyjne, czynności administracyjne i kolejne etapy w trakcie procesu rejestracji działalności gospodarczej wymagane do jej założenia?

Cały proces rejestracyjny przedsiębiorstwa, można podzielić na trzy główne części – kategorie działań: I Część – Wstępne przygotowanie do rejestracji, II Część – Proces rejestracji firmy (przedsiębiorstwa, spółki itp.) i - III Część – Dodatkowe kwestie formalno – prawne wymagane do sfinalizowania procesu rejestracji. Te kategorie można z kolei podzielić na podzbiory mniejszych „części” – kolejnych etapów, według kolejności, w jakiej należy dopełniać następujące procedury rejestracyjne i czynności administracyjnych na danym etapie:

I Część – Wstępne przygotowanie do rejestracji:

Etap - to odpowiednia nazwa firmy. Każda firma bowiem musi wpierw posiadać nazwę, jaka musi być prawidłowo sformułowana adekwatnie do danego typu czy rodzaju przedsiębiorstwa czy np. spółki i zasad, jakie to określają.
Etap – to precyzyjne i szczegółowe określenie rodzaju i zakresu działalności firmy punktami kodu zawartego w PKD, wymagane do procesu rejestracji.
Etap – to adres firmy. Do rejestracji wymagane jest podanie adresu siedziby firmy, jaką może być lokal własny, ale i wynajęty czy nawet użyczony, z tym, że firma musi posiadać tytuł prawny – zarówno w postaci aktu własności, jak i umowy najmu lub użyczenia. Aby uzyskać adres do rejestracji najlepiej skorzystać z usług wirtualnego biura, które zapewnia taki adres bez konieczności wynajmowania fizycznie lokalu tylko w tym celu, oraz ponoszenia kosztów związanych z jego utrzymaniem.
Etap – stanowi wybór formy opodatkowania. Każda działalność gospodarcza podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Możliwe są trzy formy: opodatkowanie dochodu, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i karta podatkowa (obie tylko dla wybranych form działalności). Od tego zależy wysokość podatku potem, a też rodzaje ewidencji księgowych.
Etap – i ostatni, stanowi określenie statusu firmy jako płatnika VAT. Kwestia czy firma będzie płatnikiem VAT wymaga dobrego przemyślenia. Obowiązkiem płacenia VAT są objęte tylko te firmy, których kwota rocznych przychodów jest wyższa niż 150 000,00 zł, gdy roczne przychody nie przekraczają tej kwoty, firma jest z niego zwolniona, lecz może zgłosić chęć jego płacenia, jeśli chce

II Część – Proces rejestracji firmy:

Etap – to rejestracja działalności CEIDG. Dla rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej wymagane jest złożenie należytego wniosku, do czego wyznaczona jest specjalna jednostka, jaką jest CEIDG – czyli Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – spis przedsiębiorców, czyli osób fizycznych, jakie działają na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, tworzony przez Ministerstwo Gospodarki. Wpis zostaje umieszczony w rejestrze najpóźniej następnego dnia od daty wpłynięcia wniosku, działalność można rozpocząć już w dniu jego złożenia. Etap ten nie jest już jednak wymagany w przypadku spółek z o.o..
Etap – to obowiązek zgłoszenia się przedsiębiorcy do ZUS jako ubezpieczonego najpóźniej w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności. Należy wypełnić druk ZUS ZUA – gdy działalność to jedyne źródło dochodów, albo druk ZUS ZZA – gdy ma się też inne.
Etap – to firmowe konto bankowe, które jest wymagane do założenia działalności gospodarczej. Po założeniu firmowego konta, konieczne jest poinformowania US i ZUS i wypełnić wniosek aktualizacyjny w CEIDG.
Etap – to pieczęć firmowa, której posiadanie nie jest, co prawda obowiązkowe, jednakże ułatwia ona znacznie prowadzenie firmy. Najważniejsze elementy, jakie musi zawierać pieczęć to: pełna nazwa firmy z imieniem i nazwiskiem właściciela, adres siedziby firmy oraz numer NIP i REGON.
Etap - stanowi Urząd Skarbowy, gdzie każdy podmiot musi złożyć zgłoszenie identyfikacyjny, aby uzyskać numer NIP. CEIDG wysyła za przedsiębiorce informacje o formie opodatkowania, więc wówczas zwolnieni jesteśmy z tego etapu i formalność w US, a wizyta w US jest obowiązkowa tylko dla osób, które będą płatnikami VAT - w tym przypadku należy wypełnić druk VAT-R.

a) W przypadku, gdy CEIDG nie uzyska za nas numeru REGON, konieczne jest uzyskanie numeru REGON, składając wniosek jego nadanie w Urzędzie Statystycznym. Numer REGON to numer identyfikacyjny, stanowiący kod, który zawiera informację o podmiocie gospodarczym.
Etap - w przypadku rejestracji pewnych form działalności gospodarczej, zwłaszcza spółek handlowych, np. spółki z o.o., wymagany jest również wpis spółki do rejestru KRS. W tym celu należy złożyć wniosek o wpis spółki z o.o. do KRS wraz z wymaganymi załącznikami oraz wpisanie spółki przez sąd rejestrowy do KRS.
Etap – w przypadku, gdy osoba zakładająca firmę zatrudnia pracowników, ma również obowiązek zgłoszenia tego faktu inspektorowi okręgowemu pracy nie najpóźniej w ciągu 14 dni od daty zatrudnienia pracownika. Zgłoszenia dokonuje się w przeznaczonej do tego instytucji, jaką jest PIP – czyli Państwowa Inspekcja Pracy, gdzie należy wypełnić Kartę Zgłoszenia Pracodawcy.

III Część – Dodatkowe kwestie formalno – prawne:

W przypadku niektórych form i rodzajów działalności konieczne może być również wypełnienie jeszcze innych, dodatkowych obowiązków. Mogą by jeszcze następujące wymagania:

Pisemne zawiadomienie Sanepidu o miejscu, rodzaju i zakresie działalności. Zależnie od charakteru działalności, może być wymagane także uzyskanie stosownych zezwoleń Sanepidu, jakie zwykle poprzedza inspekcja.
Niektóre rodzaje działalności, jak np. handel alkoholem, kantory czy biura detektywistyczne, mogą wymagać uzyskania dodatkowych koncesji i zezwoleń. Zwykle ich uzyskanie jest konieczne jeszcze przed założeniem firmy. Koncesji udziela się na czas określony od 5 do 50 lat. Zezwolenie nadaje uprawnienia na wykonywanie danej działalności zgodnie z prawem.
Prócz tego, czasem wymagany jest też obowiązek ewidencjonowania obrotu przy pomocy kasy fiskalnej, dedykowany rejestracji sprzedaży towarów i usług, jeśli obroty przedsiębiorcy przekraczają limit obrotu, a także dla niektórych firm niezależnie od wysokości obrotów.

7. Co to jest i na czym polega biznesplan nowego przedsięwzięcia?

Według dość popularnej opinii kluczem do sukcesu w biznesie jest dobry pomysł na biznes. Nie warto jednak w to wierzyć, bo prawda jest taka, że za sukcesem każdego biznesu stoi zawsze, nie dobry pomysł, lecz dobry biznesplan, bez którego żaden biznes nie zdoła wypalić. Biznesplan to zmaterializowany i skonkretyzowany pomysł na biznes. Aczkolwiek, żeby móc stworzyć biznesplan, trzeba najpierw mieć pomysł na biznes. Gdy już posiadamy pomysł na swój biznes, należy teraz stworzyć konkretny plan działania, aby móc ten pomysł zrealizować – stworzyć biznesplan, bo tym właśnie jest – strategicznym planem realizacji koncepcji przedsięwzięcia.

Pojęcie biznesplan pochodzi od angielskiego terminu business plan, który znaczy tyle co „plan, projekt interesu czy przedsięwzięcia”. Biznesplan można zatem zdefiniować, jako sprecyzowany zarys zamierzeń, a więc strategiczny plan działań na bliższą i dalszą przyszłość firmy, z doprecyzowaniem środków i metod działania dla realizacji określonych celów. Opracowanie biznes planu musi poprzedzać dokładna analiza wszystkich aspektów o decydującym znaczeniu dla perspektyw na jego zrealizowanie. Zatem jest on niejako weryfikacją pomysłu. Jako główne narzędzie pozyskiwania zasobów finansowych na finansowanie przedsięwzięć musi być napisany w sposób przekonywujący dla potencjalnych inwestorów.

Biznesplan to plan strategiczny, którego standardowa budowa opiera się na elementarnej strukturze, na którą składa się następujące osiem podstawowych elementów:

Opis przedsięwzięcia czyli ogólny plan wykonawczy – powinien być krótki i zwięzły, nie dłuższy niż 2 strony. To wprowadzenie do biznes planu prezentujące jego główne punkty i ideę. Powinien zawierać powody determinujące wybór akurat tej działalności i jej misję; sprecyzowanie założonych celów, a także krótką charakterystykę produktów lub usług oraz informacje dotyczące finansów – planowanej sprzedaży i prognozowane zyski.
Ogólna informacja i dane o firmie – powinna zawierać elementarne informacje o firmie, takie jak forma prawna, rodzaj i zakres działalności, historia firmy, oferowane produkty i usługi oraz atuty firmy. Należy w niej też umieścić specyfikację branży działalności oraz informacje odnośnie czołowej konkurencji na tym obszarze rynku.
Analiza SWOT i analiza rynku – to metoda identyfikacji słabych i silnych stron firmy, oraz diagnozowania szans i zagrożeń, jaki może napotkać. SWOT to angielski akronim, którego litery reprezentują: S to silne strony firmy, W słabe strony – oprócz ich rozpoznania, konieczny jest jeszcze plan wykorzystania silnych, oraz niwelacji słabych stron. O to szanse czy możliwości rozwoju firmy, i T – zagrożenia, czyli trudności i bariery dla działania oraz rozwoju firmy. Analiza rynku to deskryptywna prezentacja typowego klienta, obszaru działań konkurencji ,wielkości rynku oraz potencjalnego kierunku jego rozwoju.
Plan techniczno – organizacyjny – odnosi się do metodyki organizacji przedsięwzięcia. Należy tu wykazać zdolność firmy do wyprodukowania produktu czy świadczenia usługi na należytym poziomie. Plan ten powinien zawierać: opis technologii produkcji, metod sprzedaży lub procesu świadczenia usług, specyfikację kapitału do tych działań, plan produkcji/świadczenia usług oraz kalkulację kosztów świadczenia usług, produkcji czy sprzedaży. Niezwykle istotny element to sposoby gromadzenia i zagospodarowania zasobów ludzkich oraz harmonogram realizacji kolejnych etapów przedsięwzięcia, uwzględniający datę jego inicjacji i sfinalizowania.
Plan marketingowy – wymaga przeprowadzenia analizy rynku, obejmującej wielkość i specyfikę rynku, docelowe grupy odbiorców, proponowane ceny, a także opcjonalnie obraz danej gałęzi i ewaluację potencjalnych szans jej rozwoju. Warto tu uwypuklić atuty ceny, jakości, unikatowość technologi, serwisu i dystrybucji towaru lub usługi oraz przewagę nad konkurencyjnymi produktami. Rentowne jest również wykazanie wystarczającej wielkości popytu w stosunku do planowanej sprzedaży. Plan marketingowy powinien ponadto zawierać: ocenę zagrożenia konkurencją, ceny oferowanych produktów i usług (koncepcja cenowa), prezentację działań promocyjnych i reklamowych oraz charakterystykę kanałów dystrybucji.
Plan finansowy – w jego zakres wchodzą informacje odnośnie: wysokości przychodów, kosztów, płynności finansowej i zapotrzebowania kapitałowego. Należy tu też zamieścić całkowity koszt realizacji przedsięwzięcia. Musi on zawierać: założenia finansowe, rachunek wyników, bilans oraz zestawienie przepływów finansowych.
Analiza wskaźnikowa – pozwala na szybką identyfikację niekorzystnych tendencji w firmie. Autorzy biznesplanu dokonują doboru najistotniejszych wskaźników z punktu widzenia danej działalności. Do elementarnych wskaźników do analizy przedsięwzięcia zaliczamy wskaźniki, takie jak: wskaźniki płynności finansowej (bieżącej i szybkiej), który wylicza się, jako: Majątek obrotowy/ Zobowiązania krótkoterminowe - majątek obrotowy powinien z nadwyżką pokrywać zobowiązania; Wskaźniki zadłużenia, z których najistotniejszy jest wskaźnik zadłużenia aktywów, czyli: (Zobowiązania ogółem x 100%)/Aktywa; Wskaźniki rentowności (zyskowności), z których wskaźnik rentowności (sprzedaży) brutto wyliczamy ze wzoru: (Zysk brutto x 100%)/Przychody ze sprzedaży netto, a wskaźnik rentowności majątku (aktywów) według wzoru: (Zysk netto x 100%)/ Aktywa, z kolei wskaźnik rentowności kapitału własnego to: (Zysk netto x 100%)/ Kapitał własny; Wskaźniki sprawności działania, z których najistotniejsze to: wskaźnik rotacji należności, czyli: Przychody ze sprzedaży netto/Przeciętny stan należności, wskaźnik szybkości obrotu zobowiązań, czyli: Przychody ze sprzedaży/Zobowiązania krótkoterminowe.
Podsumowanie – ostatni z elementów biznesplanu jest bardzo istotny. Nie może być zbyt obszerne i powinno zawierać syntetyczne informacje odnośnie atrakcyjności realności planowanego przedsięwzięcia. To tutaj możemy ostatecznie przekonać wahających się inwestorów do naszego biznesplanu!

Biznesplan musi być uzupełniony o wszelkie niezbędne załączniki stanowiące udokumentowanie bądź suplementację zawartych w nim informacji.

8. Czym są i charakteryzują się małe i średnie przedsiębiorstwa oraz jaka jest specyfika sektora MŚP przedsiębiorstw?

Transformacja ustrojowa w Polsce, wprowadzając gospodarkę wolnorynkową i kapitalizm, stworzyła uwarunkowania infrastruktury, korzystne dla progresywnej ekspansji sektora MŚP, co umożliwiło rozkwit prosperity małych i dużych przedsiębiorstw. Małe i średnie przedsiębiorstwa to takie, które obsługują tylko niewielką część rynku, na którym działają są zarządzane przez swych właścicieli lub współwłaścicieli w sposób bezpośredni i niezależne. Wyróżnia się pojęcia średnich, małych i mikro przedsiębiorstw, które w polskim prawie regulacje zgodne z zaleceniami Komisji UE definiują jako takie, które:

średnie przedsiębiorstwo – zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz jego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 50 milionów euro;
małe przedsiębiorstwo – zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz wysokość jego rocznego obrotu lub całkowitego bilansu rocznego nie przekracza 10 milionów euro;
mikroprzedsiębiorstwo – zatrudnia nie więcej niż 10 pracowników, a wysokość obrotu rocznego lub całkowitego bilansu rocznego nie przekracza 2 milionów euro.

W Polsce, tak samo jak w innych krajach wysoko rozwiniętych, sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) pełni niezwykle istotną funkcję w gospodarce. Co najważniejsze, stanowi on źródło dochodu dla budżetu państwa oraz gmin, współuczestniczy w tworzeniu produktu krajowego brutto, zapewnia nowe miejsca pracy, wspomaga kreowanie zmian społecznych i funkcjonalnych obszaru działalności oraz oddziałuje na na innowacyjność gospodarki. Funkcja, jaką pełni ten sektor w gospodarce, jest tak bardzo istotna choćby dlatego, że grupa ta stanowi aż 99,5% wszystkich zarejestrowanych firm, dostarcza około 67% miejsc pracy oraz około 48,6% PKB.

Przedsiębiorstwa sektora MŚP cechuje elastyczność, oznaczająca zdolność do szybkiej adaptacji do zmian, przez co stanowią swoisty rodzaj laboratorium dla tworzenia innowacji. O wiele wolniejszy jest również proces utraty zatrudnienia w okresach załamania koniunktury niż w dużych przedsiębiorstwach. Do innych ich zalet zaliczyć można wysoką absorpcję nadwyżek siły roboczej i tworzenie możliwości samozatrudnienia, a to pozwala im niwelować napięcia społeczne. Rozwój sektora MŚP wspiera kreowanie postaw przedsiębiorczości w społeczeństwie, a w konsekwencji – wzrost liczebności jednostek wyrażających gotowość do podjęcia ryzyka prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

9. Co to jest i czym się charakteryzuje praca oraz rynek pracy w gospodarce rynkowej?

Pojęcie pracy można zdefiniować, jako proces wielowymiarowej aktywności fizyczno – umysłowej w celu konwersji szeroko rozumianego środowiska w sposób, jaki umożliwia progresję szans przetrwania gatunku ludzkiego. To intencjonalna działalność człowieka, w przebiegu której dokonuje on transformacji przy pomocy narzędzi pracy (np. maszyn, urządzeń, środków technicznych itp.) przedmiotów adaptując je dla celu zaspokajania potrzeb, jednocześnie świadcząc usługi materialne i niematerialne. W efekcie tego procesu człowiek wytwarza wartość ekonomiczną w postaci towarów i usług.

Proces pracy składa się z trzech elementów: samej pracy, przedmiotów pracy i narzędzi pracy. Z reguły praca to wydatkowanie określonej energii mięśni i mózgu. Praca może mieć wielostopniową złożoność. Praca prosta to taka, która ma charakter prosty i wymaga głównie wysiłku fizycznego. Praca złożona natomiast wymaga niewielkiego wysiłku fizycznego, a znacznego wysiłku umysłowego. Praca odgrywa kardynalną rolę w życiu człowieka i społeczeństwa. Spełnia ona trzy elementarne funkcje: ekonomiczną, dochodową i społeczną. Funkcja ekonomiczna stanowi czynnik tworzenia produktu społecznego – praca tworzy nowe wartości, daje możliwość wzrostu produkcji dóbr i usług oraz wywiera wpływ na wzrost dobrobytu społecznego. Funkcja dochodowa stanowi elementarny środek uzyskiwania przychodów. Natomiast funkcja społeczna stanowi sposób zaspokojenia aspiracji zawodowych i społecznych.

Rynek pracy stanowi jeden z wielu rynków funkcjonujących w gospodarce, który obejmuje swoim zakresem całokształt zagadnień dotyczących kształtowania podaży pracy i popytu na pracę. Jest on miejscem dokonywania transakcji kupna pracy, czyli zatrudniania pracowników, oraz transakcje sprzedaży pracy. Popyt pracy uosabiają pracodawcy, którzy oferują miejsca pracy, z kolei podaż pracy uosabiają poszukujący pracy. Do elementarnych usług rynku pracy zaliczają się: pośrednictwo pracy, usługi Eures (partnerstwo transgraniczne), doradztwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy oraz organizacja szkoleń. Rynek pracy można też zdefiniować jako: „[…] ogół zależnych od instytucji form i procesów najmu pracowników oraz uwarunkowań negocjacyjnych w stosunku do warunków pracy i płacy [...]”.

10. Co to jest i jakie są formy zatrudnienia oraz obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika?

Zatrudnienie definiuje się jako liczbę osób pracujących – aktywnych zawodowo. Jest to płatna forma pracy, która umożliwia wytworzenie produktów bądź usług w celu zaspokojenia potrzeb odbiorców. W Polsce istnieją różne formy zatrudnienia, które znacznie różnią się warunkami, na jakich jest zatrudniany pracownik. Najczęstszą formą zatrudnienia jest umowa o pracę, czyli czynność prawna zawierana między pracodawcą i pracobiorcą, jaka zobowiązuje: pracobiorcę do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym, z kolei pracodawcę do zapłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę. Wyróżnia się cztery typy umowy o pracę: umowę na okres próbny – zawierana zwykle jako pierwsza na czas 3 miesięcy, w którym pracodawca ocenia jakość pracy pracobiorcy, umowę na czas określony (w tym też umowę na zastępstwo) – czas trwania takiej umowy jest z góry określony przez pracodawcę, umowę na czas wykonania określonej pracy – ma na celu zdefiniowanie określonego zadania, zwykle gdy nie jest możliwe określenie czasu na jego wykonanie, oraz umowę na czas nieokreślony – najbezpieczniejsza dla pracobiorcy, brak określonego czasu jej wygaśnięcia – trwa dopóki pracownik pracuje, t. kiedy dostanie lub złoży wypowiedzenie. Długość okresu wypowiedzenia jest uzależniona od stażu pracy.

Kolejną formę zatrudnienia stanowi umowa o dzieło, czyli cywilno – prawna umowa, w jakiej pracownik w zamian za wykonanie określonej usługi dla pracodawcy i która musi mieć określony efekt końcowy, ma od niego otrzymać określone wynagrodzenie. Taka umowa nie przyznaje pracownikowi żadnych praw socjalnych. Powinna zawierać: rodzaj dzieła, wysokość wynagrodzenia oraz termin realizacji zadania. Następna forma zatrudnienia to umowa zlecenie, czyli umowa cywilno – prawna, w której podobnie, jak w umowie o dzieło zleceniobiorca ma wykonać konkretną pracę, zleconą przez zleceniodawcę, z tym, że nie musi się ona kończyć określonym efektem. W tej umowie nie jest najistotniejszy efekt pracy, lecz sam fakt pracy. Umowa ta również nie uprawnia do żadnych świadczeń socjalnych ani też urlopu. Nakłada ona natomiast na pracownika obowiązek płacenia składek ZUS. Ostatnią formę zatrudnienia stanowi umowa agencyjna. Jest to umowa między firmą a agentem, który zobowiązuje się do pośrednictwa w zawieraniu umów z klientami w imieniu tej firmy. W zamian za pośrednictwo, agent otrzymuje określone wynagrodzenie. Może być zawierana zarówno na czas określony, jak i nieokreślony.

Obowiązki pracodawcy określają przepisy Kodeksu Pracy (zwłaszcza art. 94) i są one zróżnicowane na każdym z etapów stosunku pracy. Na I etapie zawarcia stosunku pracy są to obowiązki wynikające z zatrudnienia pracownika. Pracodawca przy zatrudnianiu pracowników, zobowiązany jest do zapoznania pracowników z: zakresem obowiązków, sposobem wykonywania pracy na określonym stanowisku i elementarnymi uprawnieniami. Ponadto przed dopuszczeniem do pracy ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie i pokrycie ich kosztów oraz zapewnienie szkolenia BHP. Obowiązkowe jest także zgłoszenie pracownika do ZUS lub innych właściwych organów. Obowiązkiem pracodawcy jest również założenie teczki osobowej z dokumentacją pracownika, a także ewidencjonowanie i rozliczanie wynagrodzenia oraz naliczanie i odprowadzanie podatku od jego dochodów. Pracodawca ma także obowiązek poinformować pracownika nie później niż w ciągu 7 dni od daty zawarcia umowy o: ustalonej normie czasu pracy, częstotliwości i wysokości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze urlopu, długości okresu wypowiedzenia i układzie zbiorowym pracy. Zatrudnienie odbywa się na zasadzie zawarcia umowy pracodawcy z pracownikiem, która musi określać strony i rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w tym zwłaszcza, takie jak: rodzaj i miejsce wykonywania pracy, kwotę wynagrodzenia za pracę, wymiar czasu pracy oraz termin rozpoczęcia pracy.

11. Co to jest przedsiębiorczość kobiet?

Przedsiębiorczość kobiet uznano na świecie za istotne źródło wzrostu gospodarczego i miejsc pracy. Źródło to jest jednak zbyt mało eksploatowane. Świadczy o tym to, że mimo znacznej przewagi liczebnej populacji kobiet w Europie, stanowią one zaledwie jedną trzecią osób samozatrudnionych. Według danych statystycznych kobiety stanowią aż 52% ogółu populacji europejskiej, ale już tylko 34,4% osób prowadzących działalność na własny rachunek w UE i 30% przedsiębiorców, którzy rozpoczynają działalność.

Kobiety w Polsce wyróżnia stosunkowo duża aktywność w sferze przedsiębiorczości. Wynika to z wypadkowej dwóch czynników. Pierwszy to czynnik tzw. „wypychania” do pracy na własny rachunek, typowy dla krajów o niższym poziomie rozwoju – poczucie w znacznym stopniu współodpowiedzialności za byt ekonomiczny rodziny, które skłania Polki do podejmowania aktywności gospodarczej. Drugi to czynnik „przyciągania” do własnej działalności gospodarczej, którym jest cechujący kraje wysoko rozwinięte motyw, jaki pojawił się po roku 1990 w szczególności odnośnie młodych, dobrze wykształconych kobiet, wzmagając tendencje dążenia przez kobiety do osiągnięcia wysokich dochodów i samorealizacji.

Firmy prowadzone przez kobiety w Polsce charakteryzują się raczej niewielkim rozmiarem. Najchętniej wybieraną przez kobiety branżę stanowią firmy usługowe (aż 72,7%), działalność z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej (70,5%), oraz obsługi rynku nieruchomości (49,3%). Współczynnik przeżycia kolejnego roku dla firm prowadzonych przez kobiety jest niższy niż dla firm kierowanych przez mężczyzn średnio o około od 2 do kilku procent.

12. Czym jest proces aktywnego poszukiwania pracy i jaki jest przebieg rozmowy kwalifikacyjnej?

Aktywne poszukiwanie pracy oznacza podejmowanie zróżnicowanych działań w celu znalezienia pracy. Ujęcie procesowe określa poszukiwanie pracy, jako długotrwały proces, złożony z kolejnych cyklów, czyli etapów. Długość trwania każdego cyklu jest zależna od posiadanych kompetencji emocjonalnych i zawodowych, umiejętności uczenia się oraz aktualnej sytuacji na rynku pracy. Pierwszy etap stanowi decyzja o poszukiwaniu pracy. Etap drugi to samoocena kandydata, np. społeczna czy zawodowa, ewaluacja kompetencji i możliwości zawodowych. Etap trzeci stanowi ustalenie kryteriów poszukiwania, takich jak np. firma branża, stanowisko, wynagrodzenie czy lokalizacja. Piąty etap to poszukiwanie i selekcja ofert pracy. Następny etap stanowi przygotowanie wymaganych dokumentów aplikacyjnych i odpowiedź na ofertę w celu złożenia aplikacji – zwykle wymaga się od aplikującego CV, listu motywacyjnego czy listu intencyjnego. Po złożeniu aplikacji musi ona przejść kolejne etapy rekrutacji, jakie rozpoczyna jej weryfikacja. Po zweryfikowaniu aplikacji może nastąpić kontakt ze strony pracodawcy w celu poinformowania o terminie rozmowy kwalifikacyjnej, która jest ostatnim z etapów – decydującym i rozstrzygającym dla rezultatów całego procesu poszukiwania pracy.

Rozmowa kwalifikacyjna to jedna z metod selekcji w trakcie procesu rekrutacji pracowników. Rozmowy kwalifikacyjne można podzielić na: rozmowy indywidualne (najczęstsza forma), rozmowy panelowe i zespoły selekcyjne. Jest to metoda, w której ogromną rolę odgrywają subiektywne oceny i opinie. Rozmowa kwalifikacyjna to osobiste spotkanie osób oceniających – czyli rekruterów – z kandydatem w celu pozyskiwania informacji na podstawie odpowiedzi na zadawane pytania. Rekruter zwraca uwagę nie tylko na samą treść wypowiedzi kandydata, ale również na inne istotne elementy, takie jak: łatwość nawiązywania kontaktu, umiejętność wysławiania się, mowa ciała, prezencja, pewność siebie, przymioty intelektualne, a nawet wygląd, strój czy higiena osobista. Celem rozmowy kwalifikacyjnej jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy kandydat: posiada odpowiednie kwalifikacje i odpowiednio silną motywację, oraz czy będzie pasował do zespołu.

Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej składa się z trzech etapów. Etap pierwszy to nawiązanie kontaktu w celu wprowadzenia atmosfery, niezbędnej do przeprowadzenia rozmowy. Rekruter ukierunkowuje odpowiednio rozmowę. Zaczyna od przestawienia się – podania nazwiska i stopnia w strukturze danej firmy – oraz zadaje tzw. pytanie rozluźniające. Następnie podaje informacje o firmie, stanowisku ewentualnie planie rozmowy czy czasie jej trwania. Etap drugi stanowi właściwa rozmowa, w trakcie której rekruter zadaje pytania w celu zbadania kompetencji, kwalifikacji i niezbędnych informacji o kandydacie. Ostatnim etapem jest zakończenie, w trakcie którego rekruter dokonuje podsumowania całej rozmowy i poinformowania kandydata odnośnie dalszego przebiegu procesu rekrutacji.

13. Co to jest przedsiębiorczość rodzinna?

Przedsiębiorstwa rodzinne to najpowszechniejsza na świecie forma prowadzenia biznesu, która jednocześnie stanowi fundament światowej gospodarki. Przedsiębiorstwo rodzinne to takie, w którego funkcjonowanie zaangażowane są dwie osoby z drugiej generacji danej rodziny, wywierające decydujący wpływ na podejmowane w nim decyzje i współdzielą one jej własność i zarządzanie. Istotę firmy rodzinnej stanowią trzy wymiary jedności życia rodzinnego i gospodarczego: wymiar społeczny, przestrzenny i czasowy. Jest to przedsiębiorstwo, którego właścicielem jest rodzina, a wartości tej rodziny wywierają znaczący wpływ na kreowanie wartości biznesu.

Główną cechę przedsiębiorstwa rodzinnego stanowi współzależność przedsiębiorstwa – biznesu – i rodziny. Bazuje ona na znaczeniu rodziny założycielskiej, która w początkowej fazie finansuje biznes, zasila go zasobami ludzkimi i ideowymi, oraz partycypuje w procesie decyzyjnym. Tak samo istotne jest również oddziaływanie zwrotne – przedsiębiorstwa na rodzinę. Firma zaczyna pełnić funkcje centrum życia członków rodziny, co w rezultacie często powoduje mieszanie się ról zawodowych i prywatnych. Tym samym, powoduje to dwukierunkowe przenoszenie autorytetów z obu tych instytucji, czyli z domu do przedsiębiorstwa i na odwrót. Dziedziczenie własności firm rodzinnych często determinuje kierunek kariery członków rodziny – sukcesorów. Biznes staje się dla rodziny czymś więcej niż tylko źródłem utrzymania – przede wszystkim jest dla rodziny spoiwem, przedmiotem dumy, identyfikacji oraz prestiżu.

Na podstawie połączenia trzech kryteriów: strategicznego, kulturowego i władzy, wyróżnia się następujące 8 typów idealnych przedsiębiorstw rodzinnych, wyróżniających się określonymi cechami:

Gra rodzinna – pozostaje pod kontrolą wielu przedstawicieli rodziny, lecz jest zarządzane przez menedżerów spoza rodziny. Zorientowane na czerpanie zysków przez rodzinę z profesjonalnie zarządzanej działalności gospodarczej.
Dorobek rodziny – podmioty, które są zarządzane przez menedżerów spoza rodziny, ale nadal pozostają pod ścisłą kontrolą rodziny, a zwłaszcza jej nestora (cele rodziny, kultura patriarchalna, menedżerska).
Zawłaszczana przez rodzinę – (cele rodziny, kultura partnerska, właścicielska) podmioty właścicielskie, w których decydującą funkcję pełni zwykle niesformalizowana rada rodzinna. Pierwszoplanowe znaczenie ma interes rodziny, który jest realizowany za pomocą firmy.
Dorobek głowy rodziny - (cele rodziny, kultura patriarchalna, właścicielska) zwykle firmy właścicielskie, które są zarządzane przez właściciela lub jego męskich potomków.
Rodzinny skarb – (cele firmy, kultura partnerska, menedżerska) firmy zarządzane menedżersko., lecz kontrolę nad nimi sprawuje wielu udziałowców z rodziny. Dominujący cel to zapewnienie rozwoju firmie, za którą odpowiedzialność ponosi rodzina.
Zaplecze rodziny – (cele firmy, kultura patriarchalna, menedżerska) firmy kontrolowane przez dominującego przedstawiciela/-li rodziny, zarządzane przez „obcych” menadżerów. Prymarny jest rozwój firmy, a nie pomnażanie majątku członków rodziny.
Dziedzictwo rodziny – (cele firmy, kultura partnerska, właścicielska) to rzadki typ przedsiębiorstwa rodzinnego, łączącego w sobie zarządzanie menadżerskie jednocześnie z dominacją kultury partnerskiej. Prymarne cele firmy, a dopiero potem cele rodzinne
Emanacja właściciela – (cele firmy, kultura patriarchalna, właścicielska) firmy, gdzie priorytet nad wartościami rodzinnymi przejął rozwój firmy. Zarządzane autorytarnie przez dominującą osobę właściciela lub jego potomków.

14. Czym jest przedsiębiorczość społeczna?

Przedsiębiorczość społeczną można zdefiniować, jako:

poszukiwanie alternatywnych strategii finansowych dla działalności typu non – profit bądź programów zarządzania dla celu tworzenia wartości społecznej;
praktyki biznesu zaangażowanego społecznie w partnerstwo międzysektorowe;
metody niwelowania problemów społecznych i katalizowania zmiany społecznej.

Rezultat przedsiębiorczości społecznej stanowi przedsiębiorstwo społeczne, które charakteryzuje się cechami, takimi jak: demokratyczny tryb zarządzania organizacją, wyraźna orientacja na społecznie użyteczny cel przedsięwzięcia, współudział odbiorców w działalności podmiotów oraz zaangażowanie władz publicznych.

Przedsiębiorstwo społeczne pełni następujące funkcje:

aktywizacja zawodowa i społeczna grup dotkniętych wykluczeniem z rynku pracy lub społecznie;
edukacja społeczna w zakresie kompetencji społecznych, samodzielności i odpowiedzialności za siebie osób wykluczonych społecznie;
edukacja społeczna w zakresie aktywności i przedsiębiorczości;
tworzenie sieci wsparcia dla osób tzw. wyłączonych;
oferowanie produktów i usług użytecznych społecznie;
wsparcie podmiotów potrzebujących w społecznościach lokalnych;
koncentracja i integracja władz lokalnych w celu aktywizacji rozwoju lokalnych społeczności.

Typologia klientów w przedsiębiorczości społecznej wyróżnia trzy elementarne typy:

Klient darczyńca – to podmioty zarówno publiczne, jak i prywatne, które w formie dotacji, datku czy darowizny przekazuje środki finansowe przedsiębiorstwu społecznego, oczekując od niego w zamian za to rozwiązania problemu społecznego czy realizacji innego celu użytecznego społecznie.
Klient – kupujący – przekazuje pieniądze w zamian za produkty i usługi, zaspokajające jego potrzeby.
Klient – beneficjent – osoba, dla której przedsiębiorstwo nieodpłatnie rozwiązuje problem społeczny lub realizuje ceł użyteczny społecznej.

15. Jakie są sposoby reklamy przedsiębiorstwa?

Po założeniu przedsiębiorstwa konieczne jest opracowanie odpowiedniej strategii marketingowej, bowiem kluczem do sukcesu każdej firmy jest skuteczna reklama i promocja. Reklama ma na celu promowanie firmy czy marki i jest to odpłatna forma przekazu danej informacji, skierowanej do odbiorców, aby zachęcić czy skłonić do wyboru lub zakupu produktu czy skorzystania z usług firmy. Reklamę możemy podzielić na:

Reklamę produktu, która odpowiada za kształtowanie świadomości odbiorcy o istnieniu danej marki. Jej cel stanowi eksponowanie zalet produktu, jakie najsilniej przyciągną potencjalnych klientów. Koncentruje się ona na cechach użytkowych przedmiotu, jego przeznaczeniu, jakości oraz tym, w czym jest on lepszy od produktów konkurencyjnych.
Reklama firmy, to inaczej reklama korporacyjna, która stanowi formę prezentacji elementów identyfikacji marki, takich jak nazwa, znak firmowy czy osobowości całego przedsiębiorstwa. Jej cel stanowi polepszanie identyfikacji i znajomości firmy przez potencjalnych klientów oraz kształtowanie wizerunku marki.

Pierwszym krokiem opracowywania strategii promowania firmy powinno być stworzenie spójnej i jednolitej identyfikacji wizualnej firmy, rozumianej jako zestaw jednolicie zaprojektowanych elementów, takich jak: logo firmy, wizytówki, ulotki informacyjne, plakaty czy bannery reklamowe, strona www, szyld, gadżety czy stroje firmowe – różne formy promocji firmy. Następnym krokiem jest dobór odpowiednich form reklamy i promocji firmy. Zarówno forma jak i treść reklamy powinny być dostosowane do ich docelowej grupy klientów. Dlatego bardzo ważna jest analiza i badania rynku niezbędne do opracowania skutecznej kampanii reklamowej.

Wyróżnia się następujące elementarne formy przekazu reklamowego:

Reklama zewnętrzna – to skuteczna, trwała i łatwo zauważalna forma reklamy o szerokim zasięgu o dość niskim koszcie wykonania i ekspozycji. Ten typ reklamy wykorzystuje nośniki wizualne, takie jak: billboardy, plakaty, tablice i słupy reklamowe, reklamy na samochodach czy środkach komunikacji miejskiej, citylight, neony itp. Dobrze zaprojektowany i wyeksponowany plakat reklamowy to jedna z najskuteczniejszych form reklamy wizualnej, pozwalająca dotrzeć do tak dużego grona odbiorców. Przemyślany plakat reklamowy w dobrej lokalizacji, np. w centrum miasta, sprawi, że nasza marka stanie się zauważalna i rozpoznawalna. Dlatego warto zlecić to profesjonalistom i skorzystać z usług agencji reklamowych lub innych firm oferujących usługi plakatowania i projektowania plakatów reklamowych.
Reklama wydawnicza – to np. ulotki, prospekty, wizytówki, katalogi i listy reklamowe czy gazety handlowe. Warto tu skorzystać z profesjonalnych usług kolportażu ulotek, które pozwolą uzyskać optymalnie najlepsze efekty tej formy reklamy przy możliwie największym zasięgu. Również profesjonalnie zaprojektowane wizytówki są bardzo skuteczną formą reklamy, zwiększając rozpoznawalność firmy oraz jej wiarygodność.
Reklama internetowa – obecnie ma ona największe znaczenie i oferuje najszerszy zakres możliwości oraz postaci, w jakich występuje. Do jej postaci można zaliczyć np.: strony internetowe, bannery, pop-upy, pozycjonowanie w wyszukiwarkach, kampanie Google AdWords, listy e-mailingowe, reklamę w Social Media czy Blogvertising. Jest to reklama tania, łatwa w wykonaniu i o ogromnym potencjale możliwości wykorzystania efektów wizualnych, dźwiękowych, jak i przekazu pisanego. Ma ona również najbardziej globalny zasięg. Profesjonalnie zaprojektowana strona czy sklep internetowy powinna być nie tylko atrakcyjna wizualnie, ale także funkcjonalna i przyjazna dla użytkowników, co zapewni nam powierzenie jej stworzenia specjalistom. Ważne jest również odpowiednie dobranie treści na stronie, tak aby maksymalnie eksponowały walory naszego produktu czy usługi, oraz skłaniały klientów do skorzystania właśnie z naszej oferty, o co z kolei zadba profesjonalny copywriter. Obecnie bardzo popularną formą reklamy internetowej stanowią tzw. fanpage firmowe w Social Mediach, np. na Facebooku. Profesjonalnie prowadzony fanpage może okazać się potężnym narzędziem marketingowym i bardzo skuteczną formą reklamy, zwiększając znacznie sprzedaż i zyski naszej firmy. Dlatego prowadzenie fanpage również lepiej jest powierzyć specjalistom, którzy wiedzą, jak należy odpowiednio go poprowadzić.

Bibliografia

Prof UMK dr hab. Haffer Mirosław, Przedsiębiorczość – wykład, opracowanie.
Sudoł Stanisław, Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem. Wydanie III, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006.
Podstawy funkcjonowania przedsiębiorstw., pod red. Grzenkowicz N. et al., Wyd. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Jagodziński A., Formy organizacyjno – prawne przedsiębiorstw. Wyd. Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku, Nauki Ekonomiczne, t. XXI, Płock 2015.
Zych Witold, Biznesplan przedsiębiorstwa – cele i struktura. Wyd. Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie.
Szymczak Monika, Przedsiębiorczość kobiet. Wyd. Grupa naukowo – badawcza Skolar, 2008.
Biznesplan jako strategiczny plan rozwoju przedsiębiorstwa, [online] Dostępne w: https://www.dcfconsulting.eu/resources/page/file/Biznes%20plan%20jako%20strategiczny%20plan%20rozwoju%20przedsi%C4%99biorstwa.pdf.
Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem. Cz. 1. Pojęcia, funkcje, zasady,zasoby. pod red. Bieniok H., Wydanie V, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 2003.
Konkurs przedsiębiorczości Sukces Plan. Podręcznik dla uczestników, 2002.
Majewski P., Jak napisać Biznes Plan przewodnik dla początkujących…, Wyd. Majewski Business Consulting, Sopot 2003.
Stepkowski Łukasz, Pojęcie przedsiębiorstwa a rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 i pomoc de minimis. [online], Dostępne w: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-0511fc50-c7da-43cf-a40c-bd7a433b7481/c/LStepkowski.pdf
Sloman John, Podstawy ekonomii., pod red. Kosińska E., Wyd. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001.
Kujszczyk Beata, Pierwsze kroki w biznesie. Przewodnik początkującego przedsiębiorcy. Wydanie VIII, Wyd. Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie, Warszawa 2015.
Borowska Alina, Determinanty i bariery przedsiębiorczości kobiet w Polsce. Wyd. Politechnika Białostocka, Wydział Zarządzania, Katedra Ekonomii i Nauk Społecznych, 2013.
Encyklopedia Zarządzania, [online], Dostępna w: https://mfiles.pl/pl/index.php/Strona_główna.
Własna firma krok po kroku. Wydanie I, pod red. Wojewódzki Urząd Pracy.Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Wyd. Wojewódzki Urząd Pracy, Kielce 2017.

Kątek Sebastian, Strategia sukcesu firmy. Wyd. Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli, Gliwice 2008.
Targalski Jan red., Przedsiębiorczość i zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem. Wydanie I, Wyd. Diffin SA, Warszawa 2014.
Ragoda B., Michalik Z., Morawczyński R., Prowadzenie małej firmy. Od powstania do zakończenia działalności. Wydanie I, Wyd. Urząd Miasta Krakowa, Kraków 2009.
Poradnik przedsiębiorcy, Wyd. Urząd Miasta Gorzów Wielkopolski, Gorzów Wielkopolski 2015.
Poradnik dla rozpoczynających działalność gospodarczą, oprac. Gmina Szczytniki, Szczytniki 2014.
Zieliński Tomasz, Struktura i zasady tworzenia biznesplanu. Poradnik., [online] Dostępny w: https://www.gwsp.edu.pl/pliki/bk/poradnik_biznes_plan.pdf.
Matusiak Krzysztof B., Mażewska Marzena, Pierwsza praca - pierwszy biznes – vademecum przedsiębiorczości. Wyd. Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa 2005. ISBN 83-60302-05-7.
Siwirska Renata, Bariery rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Praca zaliczeniowa z makroekonomii. Wyższa Szkoła Biznesu, Dąbrowa Górnicza 2010.
Balcerzak - Paradowska B. prof. et al., Przedsiębiorczość kobiet w Polsce. Wydanie I, Wyd. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2011.
Herbst Jan, Kondycja ekonomii społecznej w Polsce 2006, Wyd. Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2006.
Portal Poradnik Przedsiębiorcy, Sposoby na reklamę – jak się promować za niewielkie pieniądze? [online] Dostępny w: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-tanie-sposoby-na-reklame-firmy.